Biểu hiện của bệnh quai bị

Trẻ nhỏ rất dễ mắc bệnh quai bị do lây ở những nơi đông người như trường học hay nhà trẻ. Bệnh quai bị rất thường gặp và lành tính song nếu bạn không chú ý trong chăm sóc bé có thể sẽ để lại di chứng.

Quai bị là một bệnh ruyền nhiễm do virus với đặc trưng là viêm tuyến nước bọt mang tai cũng có thể viêm nhiều tuyến nước bọt, đồng thời có thể gây viêm các tuyến khác nhau như  tinh hoàn, buồng trứng (ở trẻ trưởng thành), viêm tuyến tụy…Bệnh dễ gây thành dịch ở nơi đông trẻ em (nhà trẻ, trường học). Tuổi hay mắc là ở giai đoạn 5-15 tuổi. Sau mắc bệnh có miễn dich suốt đời.
1. Dấu hiệu

• Trước khi phát bệnh 2 ngày và sau khi viêm tuyến mang tai 9 ngày là thời gian có khả năng truyền bệnh.
• Bệnh lây qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với trẻ bị bệnh.
• Từ khi nhiễm virus đến khi phát bệnh là 12-25 ngày, trung bình 18 ngày.
• Khi phát bệnh có các biểu hiện:

+ Sốt 38-38^o5 trong vài ngày, nhức đầu, nhai nuốt hơi ngượng, rồi đau ở mang tai, trẻ nhai, nuốt nói thấy cũng đau.

+ Sưng tuyến nước bọt mang tai: Tuyến sưng làm dái tai bạnh ra ngoài, má phệ. Sờ không nóng, không đỏ, da bóng, ấn vào đau tăng. Sau 1 đến 3 ngày sưng sang tuyến bên kia, có khi sưng cả tuyến nước bọt. Sau 6-7 ngày, tuyến sưng giảm dần rồi trở lại bình thường.

2. Biến chứng

• Viêm tinh hoàn (ở trẻ tuổi dậy thì): Tinh hoàn sưng to, đỏ, rất đau và kèm sốt cao, có thể teo, gây vô sinh nếu cả 2 tinh hoàn cùng bị.
• Viêm buồng trứng (cũng ở trẻ tuổi dậy thì): đau bụng một bên hoặc 2 bên gần vùng hố chậu.
• Viêm não, màng não: nhức đầu, cứng gáy, nôn…
• Viêm tụy: đau bụng vùng thượng vị, nôn, tiêu chảy.

Xét nghiệm máu: men amylase tăng.
3. Xử trí
Chưa có thuốc đặc trị.

• Bệnh nhi cần nằm nghỉ suốt thời kỳ sốt để tránh các biến chứng.
• Tăng cường vệ sinh răng-miệng-họng: Cho xúc miệng bằng nước pha oxy già, nước muối. Ở nơi có lá lốt, rau diếp cá, húng chanh có thể dùng 2-3 thứ cùng đun kỹ, cho ít muối, lọc cho xúc miệng hàng ngày nhiều lần.
• Nếu đau nhức: cho uống paracetamol 30mg/kg thể trọng/ngày, chia 3 lần.
• Nếu trẻ có dấu hiệu viêm não-màng não, viêm tụy… cần cho đi bệnh viện.

4. Phòng ngừa

• Cách ly bệnh nhi 9-10 ngày sau khi có sưng tuyến, nghỉ tại nhà, đeo khẩu trang.
• Tiêm phòng sau 1 tuổi để gây miễn dịch lâu dài suốt đời.